Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου 2014

Η εφεύρεση του ποδήλατου




Η πρώτη κατασκευή που θυμίζει ποδήλατο δημιουργήθηκε στην Γαλλία το 1790 από τον Κόμη Μεντ ντε Σιβράκ. Ονομαζόταν σελεριφέρ, ήταν ξύλινη κατασκευή που θύμιζε σκούτερ και δεν είχε πετάλια ούτε τιμόνι! Ενα παρόμοιο βελτιωμένο μοντέλο με μηχανισμό που θύμιζε τιμόνι εφαρμόστηκε στην μπροστινή ρόδα το 1816 από έναν Γερμανό Βαρώνο, τον Καρλ βον Ντράις του Σάρμπουρν. Το ονόμασε Ντράισιέν.


Στην χρησιμοποίηση των δύο παραπάνω πρωτοτύπων ο αναβάτης καθόταν σε μία θέση ανάμεσα στις 2 ρόδες (ιδίου μεγέθους) χρησιμοποιώντας τα πόδια του στο έδαφος για να κινηθεί όπως στα σκούτερ. Η κατασκευή του Ντράις που παρουσιάστηκε στο Παρίσι το 1818 παρότι έλαβε αρκετό ενθουσιασμό από το κοινό αρχισε να χρησιμοποιείται σε επίπεδα δρομάκια, καλά στρωμένα σε κήπους και πάρκα στα οποία δεν είχε πρόσβαση το πολύ κοινό. Η χρήση του λοιπον περιορισμένη.
Μερικοί ιστορικοί αναφέρουν ως εφευρέτη του ποδηλάτου τον Κιρκπατρικ ΜακΜίλαν, έναν Σκωτσέζο σιδηρουργό (1812-1978). Μία μέρα ο Μακμίλαν το 1839 παρακολουθούσε τους ανθρώπους να κάνουν ποδήλατο χρησιμοποιώντας στο έδαφος τα πόδια τους για να κινηθούν και σκέφτηκε ότι θα υπήρχε καλύτερος τρόπος για αυτό.

Μετά από λίγο καιρό του ήρθε η ιδέα για την τοποθέτηση πεταλιών τα οποία θα έκαναν πιο αποτελεσματική την οδήγηση ποδηλάτου. Χρησιμοποιώντας τα εργαλεία από το σιδηρουργείο του δημιούργησε το πρώτο ποδήλατο με πετάλια και αυτό ήταν ένα μεγάλο βήμα σε αύτο που λέμε σύγχρονο ποδήλατο.
Η κατασκευή του ποδηλάτου αυτού είχε ξύλινο σκελετό και ξύλινες ρόδες με μεταλλικό σκελετό. Η μπροστινή ρόδα η οποία είχε και ένα τιμόνι είχε διάμετρο 76 εκατοστά ενώ η πισινή 101 εκατοστά και ήταν συνδεμένη με πετάλια μέσω ράβδων. Το βάρος του ποδηλάτου Μακμίλαν ήταν 26 κιλά. Η δημιουργία του, τράβηξε πολύ το ενδιαφέρον και σε αυτό βοήθησε και ο ίδιος ο εφευρέτης όταν το οδήγησε δημόσια 68 ολόκληρα μίλια για να επισκεφτεί τα αδέλφια του στην Γλασκώβη. Σύντομα αντίγραφα της εφεύρεσής του κυκλοφόρησαν από άλλες εταιρίες στην αγορά ενώ ο Μακμίλαν δεν είχε αξιόλογο κέρδος από αυτό.
Πολλοί ιστορικοί θεωρούν ότι οι πραγματικοί εφευρέτες του μοντέρνου ποδηλάτου είναι ο Πιερ και Ερνεστ Μισό. Ο πατέρας και γιός λειτουργούσαν μία εταιρεία που έφτιαχνε άμαξες στο Παρίσι όταν δημιούργησαν ένα velocipede με δύο ρόδες όπως λέγονταν τότε το 1867. 

Αυτό το ποδήλατο οδηγούνταν σαν τρίκυκλο με πετάλια συνδεμένα στην μπροστινή του ρόδα.
Το σχέδιο αυτό σύντομα ήρθε στην Αμερική και ένας υπάλληλος με το όνομα Πιερ Λαλεμέντ ο οποίος διεκδικεί επίσης την εφεύρεση (από το 1863 όπως ο ίδιος ισχυριζόταν) κατοχύρωσε την πρώτη πατέντα ποδηλάτου το 1866.
Το velocipede (γρήγορο πόδι) είχε άκαμπτο μεταλλικό σκελετό και ξύλινες ρόδες με μεταλλικό σκελετό και ήταν όχι και πολυ άνετο να οδηγήσεις.
Μέχρι το 1870 με την βελτίωση της σιδηρουργίας με νέα μηχανήματα το ποδήλατο ήταν εντελώς μεταλλικό, το οποίο αύξησε την απόδοσή του και αντοχή του ενώ το σχέδιο του άρχισε να αλλάζει επίσης. Τα πετάλια ακόμα ήταν συνδεμένα με την μπροστινή ρόδα αλλά πλέον άρχισαν να επενδύονται εξωτερικά με συμπαγές λάστιχο και λεπτές ακτίνες.

Η μπροστινή ρόδα έγινε πολύ μεγαλύτερη και αυτό βελτίωσε αισθητά την οδήγησή του. Οσο πιο μεγαλύτερη η μπροστινή ρόδα τόσο πιο γρήγορη ήταν και η οδήγηση και τα Penny Farthing όπως ονομάζοταν τότε γνωρίσαν πολύ δημοφιλία τις δεκαετίες 1870 και 1880 σε Αμερική και Ευρώπη.



Τα ποδήλατα αυτα όμως δεν ήταν τόσο ασφαλή και ήταν επικίνδυνα καθώς οι αναβάτες καθόντουσαν ψηλά χωρίς να αγγίζουν το έδαφος. Τα φρένα εκέινη την εποχή ήταν μάλλον διακοσμητικά παρά λειτουργικά χωρίς να μπορούν να σταματήσουν σταδιακά το ποδήλατο και σε ένα απότομο μπλοκάρισμα της πρώτης ρόδας ο αναβάτης μπορούσε να χτυπήσει σοβαρά στο κεφάλι. Πολλά ατυχήματα λόγω έλλειψης ασφάλειας εγκατέλειψαν το σχέδιο αυτό σύντομα.

Το επόμενο στάδιο της εξέλιξης του ποδηλάτου που μεταμόρφωσε το ποδήλατο από ένα επικίνδυνο αντικείμενο σε μία αξιόπιστη και άνετη συσκευή που θα μπορούσε να χρησιμοποιείται από όλες τις ηλικίες στις καθημερινές μετακινήσεις με ασφάλεια.
Αναγνωρίζοντας τους περιορισμούς του σχεδιασμού στα ποδήλατα με μεγάλη μπροστινή ρόδα το πρώτο πράγμα που εγινε ήταν η βελτίωση της βασικής φόρμας του ποδηλάτου. Μία χρονιά σταθμός στο ποδήλατο ήταν το 1885 όταν ο John Kemp Stanley σχεδίασε ένα ποδήλατο με πετάλια ανάμεσα στις δύο ρόδες ιδίου μεγέθους και πολυ χαμηλότερα συνδεμένες με αλυσίδα ή οποία συνδέονταν με την πίσω ρόδα. Αυτό ήταν και το βασικό σχέδιο με πετάλια και αλυσίδα που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα.
Οταν το σχέδιο του Στανλευ συνδιάστηκε με φουρκωτές λαστιχένιες ρόδες οι οποίες ανακούφισαν από το επώδυνο καβάλημά του ξαφνικά το ποδήλατο ήταν ασφαλές και ευχάριχτο να καβαλίσεις ξανά. Οι τιμές επίσης των ποδηλάτων πέφταν διαρκώς καθώς οι μεθόδοι κατασκευής βελτιώνονταν διαρκώς.
Ολοι αυτοί οι παράγοντες σε συνδιασμό δημιούργησαν την χρησή εποχή του ποδηλάτου. Οι άνθρωποι ποδηλατούσαν για πρακτικούς λόγους και ευχαρίστηση.
Ηταν μεταφορικό μέσο και αναψυχή 2 σε 1. Η επηρροή του ποδηλάτου αυξάνονταν τις δεκαετίες 1880 και 1890 και άρχισαν να δημιουργουνται ομάδες όπως η American Wheelman τα οποία δημιούργησαν την αφορμή για καλύτερους δρόμους πριν τα αυτοκίνητα εμφανιστούν. Την ίδια περίοδο άρχισαν και οι ποδηλατικοί αγώνες με πρώτον από αυτούς στο Παρίσι στις 31 Μαίου του 1868. Η κούρσα ήταν 1.2 χιλιομέτρων και κερδίθηκε από τον James Moore με ένα ξύλινο ποδήλατο με μεταλλικές ρόδες.
Το ποδήλατο έγινε πολύ δημοφιλές τα τέλη του 19ου αιώνα και συμπεριλήφθηκε και στους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας το 1896.
Διάφοροι αγώνες ταχύτητας διοργανώθηκαν στην Ευρώπη και στην Αμερική εκείνη την περίοδο ακόμα και με διαδρομές μεταξύ πόλεων. Το 1903 έγινε ο πρώτος ποδηλατικός γύρος στο Παρίσι.
Το ποδήλατο άρχισε να παράγεται μαζικά για εμπορικούς και στρατιωτικούς σκοπούς. Τον 1ο και 2ο Παγκόσμιο πόλεμο χρησιμοποιήθηκε από τον στρατό.
Κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα χρησιμοποιήθηκαν κυρίως από τις πιο φτωχές χώρες αλλά και στις πολυπληθείς πόλεις σαν εναλλακτικό μέσο μεταφοράς για πιο γρήγορη μετακίνηση. Με τα χρόνια ο σχεδιασμός του, τα υλικά του και η κατασκευή του έχουν βελτιωθεί. Παρότι το σχέδιο έχει παραμείνει παρόμιο ενώ υλικά όπως το τιτάνιο και οι ίνες άνθρακα το έχουν κάνει πιο ανθεκτικό και ελαφρύ.
Εχουν ανακαλυφθεί τα σπαστά ποδήλατα που μεταφέροντα πλέον με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, έχει αυξηθεί η ταχύτητά τους και έχουν προστεθεί εδώ και χρόνια οι ταχύτητες που κάνουν την οδήγηση του πιο άνετη και γρήγορη.

Υπάρχουν πολλών ειδών πλέον ποδηλάτων όπως τα mountain bikes κ.α αναλόγως με το τι είδους ποδήλατο επιθυμείς και σε πιο μέρος θα το οδηγήσεις.
Τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα έχουν δημιουργηθεί πολλές ποδηλατικές ομάδες που βρίσκονται συχνά για μία βόλτα στην πόλη ομαδικά. Παρατηρούμε ακόμα και 1000δες ποδήλατα να κάνουν βόλτες το καλοκαίρι ιδίως ένας νέος τρόπος κοινωνικής δικτύωσης ανθρώπων με κοινό ενδιαφέρον το ποδήλατο στις πολυσύχναστες πόλεις. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου